Beelden op Flexibel Onderwijs

In een interactieve presentatie heb ik gisteren samen met Jan Kees Meindrsma van Kennisnet een interactieve workshop gehad over het boek 'Beelden op Flexibel Onderwijs'. Het boekje bevat een tiental artikelen over allerlei aspecten van flexibel onderwijs. Tijdens de presentatie werd een aantal elementen uit de verschillende artikelen besproken. Dat leverde allerlei discussies op.

Een kleine greep uit wat onderwerpen:

• First things first:
  In het kader van MBO2010 hebben Coen Massier, Leo van Hoek en Iwan Basoski regelmatig gesproken met alle Colleges van Bestuur.  De grote ambities rondom flexibilisering baarde hen zorgen. Eerst de boel op orde, daarna maar eens verder kijken naar wat de behoefte is aan iets complex als flexibilisering.
  De vraag is of een ambitie om te flexibiliseren niet ook een drive vormt om ervoor te zorgen dat de boel op orde komt. 
• Wat wil je flexibiliseren?
  Er zijn veel verschillende vormen om te flexibiliseren en die blijken ook op veel plaatsen te worden toegepast. Wat wel opvalt is, dat het meestal gaat over geïsoleerde opleidingen of afdelingen!
• Wat wil de student zelf?
  Als je een student vraagt wat die wil, zal die waarschijnlijk niet om flexibel onderwijs vragen.Liever een goede docent en een duidelijke structuur. Wanneer je ze vraagt wat een goede school is, komen daar allerlei aspecten in terug die impliciet met maatwerk en flexibiliteit te maken hebben. Wegwerken van deficiënties, ruimte om aan hun ambities te werken, persoonlijke aandacht, afstemming op hun beroepspraktijk.
• Kleine en grote flexibiliteit
  Kliene flexibiliteit heeft vooral te maken met de persoonlijke aandacht die een docent in de klas zelf geeft aan de individuele student. Pas als het om efficientieoverwegingen noodzakelijk is om studenten te groeperen rond dezelfde leervraag, komt flexibiliteit met een grote F om de hoek kijken. Onderwijs organiseren over opleidingen heen. Dat vraagt om afstemming, logistiek, standaardisatie. 
• Kleine flexibiliteit vraagt veel van de docenten. In een apart artikel wordt ook aandacht besteed aan de competenties van een flexibele docent. 
• De onderwijscatalogus vormt het hart van het applicatielandschap om flexibel onderwijs te kunnen organiseren. Het maakt het mogelijk om op basis van standaard elementen gevarieerde opleidingen samen te stellen. 
• We kunnen niet om ICT heen: afstandsleren zal belangrijker worden, al is het maar om meer maatwerk te kunnen leveren en iets te doen aan de vergrijzing. Dat vraagt ook om een andere kijk op zaken als onderwijstijd!

Er is nog steeds veel te doen over flexibiliteit in het onderwijs. Waar echter een jaar of vier, vijf geleden de idealen van individuele leerroutes nog centraal stonden, nu wordt daar wat realistischer tegenaan gekeken. De ondertitel van het boekje is dan ook niet voor niets: van optimisme naar realisme!